|
== Kinmèrke ==
{{:Mofers/Kinmèrke}}
=== Hoeagduitse klankversjuving ===
Ein van de kinmèrke vanne [[Hoeagduitse klankversjuving|Hoeagduitse klankversjuving]] vinje veer gedeiltelik in 't Mofers trök. Mofert lik ten zuje vanne [[Uerdinger Linie|Uerdinger Linie]], wodoor in sommige gevalle de "k" in een "ch" verangerdj is, beveurbeeldj "i'''ch'''", "mi'''ch'''". Bie de meiste anger wäörd haet dees klankversjuving neet plaatsgevónje. Mofert lik dan ouch ten noorde vanne [[Benrather Linie|Benrather Linie]], ouch waal bekindj es de ''maken/machen''-lien. 'n Ópmirkelik versjiensel is det me vreuger in Mofert kaldje van "wèlch" in plaats van "wèlk", meh door de jaore haer is dit droet gegange.
==="Doe"===
In 't Mofers gebroek me "doe" es persuuenlik veurnaamwaord twieëdje persoean inkelvoud [[Nominatief|nominatief]]. Nominatief wiltj in dit geval zègke det 't waord 't óngerwerp vanne zin is. Es 't waord geliek achter 't wirkwaord steit en neet beklemtoeandj wuuertj, dan zaet me "se", beveurbeeldj: "Höbs '''se''' det al gedaon?". 't Waord "dich" kump ouch in 't Mofers veur es twieëdje persoean inkelvoud, mer dan alein mer es 't waord 'n veurwerp van de zin is. Veurbeeldj: "Höbs se '''dich''' pien gedaon?".
==="Boum"===
De meiste wäörd, die in 't [[Nederlands|Nederlands]] 'n lang "oo" höbbe, sprik m'n in 't Mofers mit 'n "ou" oet. Wie "b'''ou'''m", "'''ou'''ch" en "r'''ou'''k". Dees "ou" (spraek oet es ''aw'') is 'n drek euverbliefsel van 't Aadgermaans en is al hieël aad.
===Mouillering===
Bie zelfstenjige naamwäörd mit 'n "d" op 't inj kump in 't Mofers [[Mouillering|mouillering]] veur: "grónd'''j'''". Mofert haet speciaal regels veur 't gebroek van de mouillering bie wirkwäörd inne derde persoean inkelvoud. Bie sommige wirkwäörd wuuertj de mouillering waal gebroek, en bie anger wäörd weer neet. Pierre Bakkes haet oeats gesjreve: "'n Goje Moferter geit en steit, mer wèt'''j''' en kalt'''j'''.". 't Is lestig óm aan te gaeve wienieë de mouillering waal of neet in 't Mofers veurkump. Pierre Bakkes haet hie-euver gesjreve in zien dissertatie.
===Panninger Linie en de ''fles/flesj''-lien===
Mofert lik juus ten weste vanne [[Panninger Linie|Panninger Linie]], wodoor m'n in Mofert "stad" en "staon" zaet. In 't Mofers kump dus gein "j" tösse de "s" en de "t". Ouch aan 't inj van 'n waord wuuertj gein "j" achter 'n "s" oetgespraoke, beveurbeeldj "fles". In aad-Mofers weurd waal gespraoke van "'ne fiets'''j'''".
===Panninger Seitenlinie===
Mofert lik ten zuje vanne [[Panninger Seitenlinie|Panninger Seitenlinie]]. In Mofert zaet me dus "'''s'''jaop" en neet "'''sch'''aop".
===T-deletie en inj-n===
Allewiel kintj 't Mofers gein inj-t en inj-n, 't Mofers kintj dus de zoeagenaamdje [[T-deletie|t-deletie]]. Beveurbeeldj: "ich brach" i.p.v. "ich brach'''t'''"; "veer make" i.p.v. "veer make'''n'''". Vreuger sjiene dees lètters waal te huuere zeen gewaes in 't Mofers. Bie voltoeaidje deilwäörd wuuertj in 't Mofers waal de -j drachter geplaats, dus 't is neet ''geza'''t''''' meh ''geza'''tj'''''.
===Oneigelike twieëklank===
In Mofert wuuertj gespraoke mit de zoeagenaamdje [[Oneigelikke twieëklank|oneigelikke twieëklank]]: ieë, uue, en oea. Veurbeeldje: Kieës, gruuets, kroeat.
==="Maedje"===
Zelfstenjige naamwäörd, die eindige op 'n "t" of 'n "d" kriege bie 'n verkleinwaord d'n oetgank "je", beveurbeeldj bie "pöt'''je'''". Inne oeastelike Roerstreek zaet me "pöt'''sje'''".
==="Haje"===
Mofert lik in 't ''h'''aj'''e''-gebied, in taengestèlling toet de meiste buurdörpe. Dao wuuertj meistens "h'''aoj'''e" of "h'''awt'''e" gezag. 't Zelfde geldj veur beveurbeeldj "k'''aa'''d" en "'''aa'''d".
==="Wore"===
In Mofert zaet me "veer w'''o'''re" in taengestèlling toet de buurdörpe Postert en Berg ane Roer, wo me "veer w'''a'''re" zaet. "Ich ''waas''" is onnag meugelik.
==="Mótte"===
Taengen 't Nederlandse "moeten" zaet m'n in 't Mofers "mó'''tt'''e". In de meiste Roerstreekdörpe zaet me "mo'''dd'''e".
===Exclusief kinmèrk===
Mofert haet ouch 'n exclusief kinmèrk. Es emes "g'''äö'''tje" zaet es verkleinwaord veur "gaat", dan wèts se det dae persoean oet Mofert kump.
==Sjrievers in 't Mofers==
| 