Mestreechs: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Aelske (Euverlèk | biedrages)
opmerking Frans-Limburgs euvergangsdialek aangepas en verplaats, zuug euverlèk
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
't '''Mestreechs''' is e [[Limburgs]] [[dialek]] en waor bies [[1920]] e [[Fraans]]-Limburgs euvergaanksdialek. 't Behuurt tot 't [[Centraalnederlimburgs]] (zuug de indeiling bij [[Limburgse dialekte]]) en is 't meist gesproke vaan alle Limburgse dialekte in [[Nederland]], 't [[Bèlsj]] en [[Duitsland]]; 't gief zoe'n 70.000 sprekers, es me de lui vaan boete [[Mestreech]] mètrekent en de aw dörpsdialekte vaan [[Ittere]], [[Borghare]], [[Amie]] en [[Hier (dörp)|Hier]] neet oonder "Mestreechs" wegzèt. Binne Mestreech zelf gief 't nog altied liechte dialektische versjèlle per wiek, al verdwijne die snel. Ouch gief 't nog twie [[sociolek]]te: 't ''Kort Mestreechs'' en 't ''Laank Mestreechs'' (zuug oonder). Door Limburgers vaan boete Mestreech weurt 't dialek wel ''Sjengs'' geneump.
 
==Kinmerke==
Tekslien 14:
Door 't "laank trèkke" vaan vocale, get wat in Limburg algemein gehuurd weurt es "Mestreechs accent", zien sommege oorsprunkelik korte vocale laank gewore, wie ''van > vaan'' en ''hond > hoond''. [[umlaut|Geümlaute]] vocale höbbe häör lèngde evels behawwe: hoond, hun; land, len.
 
't Mestreechs kint, door de instroum vaan [[Wallonië|Waolse]] arbeiders tot in de [[negentiende ieuw]] en de gewoente vaan de bourgeoisie [[Frans]] te spreke, mie Franse lienwäörd es welk aander Nederlands-Limburgs dialek ouch. Tot [[1920]] waor daen invlood hiel dudelik.
 
De combinatie ''awt'' weurt ''a(a)jt''; ''oul'' veraandert in ''ojl''. In euzen tied verandert de combinatie ''out'' lankzaam in ''ojt''; de twie variante kinne bij eine spreker nevenein veurkoume.