Mestreechs: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Aelske (Euverlèk | biedrages)
opmerking Frans-Limburgs euvergangsdialek aangepas en verplaats, zuug euverlèk
Aelske (Euverlèk | biedrages)
K sjp. iew ipv ieuw
Tekslien 14:
Door 't "laank trèkke" vaan vocale, get wat in Limburg algemein gehuurd weurt es "Mestreechs accent", zien sommege oorsprunkelik korte vocale laank gewore, wie ''van > vaan'' en ''hond > hoond''. [[umlaut|Geümlaute]] vocale höbbe häör lèngde evels behawwe: hoond, hun; land, len.
 
't Mestreechs kint, door de instroum vaan [[Wallonië|Waolse]] arbeiders tot in de [[negentiende ieuwiew]] en de gewoente vaan de bourgeoisie [[Frans]] te spreke, mie Franse lienwäörd es welk aander Nederlands-Limburgs dialek ouch. Tot [[1920]] waor daen invlood hiel dudelik.
 
De combinatie ''awt'' weurt ''a(a)jt''; ''oul'' veraandert in ''ojl''. In euzen tied verandert de combinatie ''out'' lankzaam in ''ojt''; de twie variante kinne bij eine spreker nevenein veurkoume.
Tekslien 22:
 
==Historie==
't Ierste Mestreechs wat opgesjreve woort kint me aon [[Heinrik van Veldeke|Henric van Veldeke]] touwsjrieve, dee e tiedsje in Mestreech woende. Evels mote de dialekte daan nog mie opein geliekend höbbe, en bovedeen heet Veldeke in zoeväöl plaotse gewoend tot heer koelek 't dialek vaan ein plaots kin höbbe gesjreve. In tribunaalstökker oet de [[zeventiende ieuwiew]] zien Mestreechse wäörd trök te vinde mèt betrekking tot lasterzake. D'n iersten echten teks in 't Mestreechs, bekind es 't ''Sermoen'', is gedateerd [[1729]], meh sommege meine tot dat 'n versjrieving is ('t zouw daan [[1792]] mote zien). Vaanaof de negentiende ieuwiew woort 't Mestreechs - es ierste Limburgse dialek - frequint gecultiveerd, in gediechte, verhaole en in de twintegste ieuwiew zelfs [[opera]]'s. In de jaore negenteg maakde me de straotnaomsjèldsjes in de binnestad twietaoleg. In [[2001]] leet de Mestreechse gemeinteraod de spèlling vaan 't dialek vaslègke, boemèt 't dialek 'nen officiële status kraog.
 
==Dialeksjrijvers==