|
===Hoeagduitse klankversjuving===
Ein van de kinmèrke vanne [[Hoeagduitse klankversjuving]] vinje veer gedeiltelik in `'t Mofers truuk. Mofert lègk ten zuide vanne [[Uerdinger Linie]], wodoor in sommige gevalle de "k" in een "ch" verangerd is, beveurbeeldj "i'''ch'''", "mi'''ch'''". Bie de meiste anger wäörd haet deze [[klankversjuving]] neet plaatsgevónje. Mofert lègk dan ouch ten noorde vanne [[Benrather Linie]], ouch waal bekindj es de ''maken/machen''-lien.
==="Doe"===
In `'t Mofers gebroek me "doe" es [[persuuenlik veurnaamwaord]] twieëdje persoean inkelvoud [[nominatief]]. Nominatief wiltj in dit geval zègke det `'t waord `'t [[óngerwerp (grammatica)|óngerwerp]] vanne zin is. Es `'t waord geliek achter `'t [[wirkwaord]] steit en neet [[klemtoean|beklemtoeandj]] wuuertj, dan zaet me "se", beveurbeeldj: "Höbs '''se''' det al gedaon?". `'t Waord "dich" kump ouch in `'t Mofers veur es twieëdje persoean inkelvoud, mer dan allein mer es `'t waord `'n [[veurwerp (grammatica)|veurwerp]] van de zin is. Veurbeeldj: "Höbs se '''dich''' pien gedaon?".
==="Boum"===
De meiste wäörd, die in `'t [[Nederlands]] `'n lang "oo" höbbe, sprik m'n in `'t Mofers mit `'n "ou" oet. Wie "b'''ou'''m", "'''ou'''ch" en "r'''ou'''k".
===Mouillering===
Bie [[zelfstenjig naamwaord|zelfstenjige naamwäörd]] mit `'n "d" op `'t inj kump in `'t Mofers [[mouillering]] veur: "grónd'''j'''". Mofert haet speciaal regels veur `'t gebroek van de mouillering bie wirkwäörd inne derde persoean inkelvoud. Bie sommige wirkwäörd wuuertj de mouillering waal gebroek, en bie anger wäörd weer neet. [[Pierre Bakkes]] haet oeats gesjreve: "`'n Goje Moferter geit en steit, mer wèt'''j''' en kalt'''j'''.". `'t Is lestig óm aan te gaeve wienieë de mouillering waal of neet in `'t Mofers veurkump. Pierre Bakkes haet hie-euver gesjreve in zien dissertatie.
===Panninger Linie en de ''fles/flesj''-lien===
Mofert lik juus ten weste vanne [[Panninger Linie]], wodoor m'n in Mofert "stad" en "staon" zaet. In `'t Mofers kump dus gein "j" tösse de "s" en de "t". Ouch aan `'t inj van `'n waord wuuert gein "j" achter `'n "s" oetgespraoke, beveurbeeldj "fles". In aad-Mofers weurd waal gespraoke van "`'ne fiets'''j'''".
===Panninger Seitenlinie===
===T-deletie en inj-n===
Allewiel kintj `'t Mofers gein [[inj-t]] en [[inj-n]], 't Mofers kintj dus de zoeagenaamdje [[t-deletie]]. Beveurbeeldj: "ich brach" i.p.v. "ich brach'''t'''"; "veer make" i.p.v. "veer make'''n'''". Vreuger sjiene dees lètters waal te huuere zeen gewaes in `'t Mofers. Bie voltoeaidje deilwäörd wuuertj in 't Mofers waal de -j drachter geplaats, dus 't is neet ''geza'''t''''' meh ''geza'''tj'''''.
===Oneigelike twieëklank===
==="Maedje"===
Zelfstenjige naamwäörd, die eindige op `'n "t" of `'n "d" kriege bie `'n verkleinwaord d'n oetgank "je", beveurbeeldj bie "pöt'''je'''". Inne oeastelike [[Roerstreek]] zaet me "pöt'''sje'''".
==="Haje"===
Mofert lègk in `'t ''h'''aj'''e''-gebied, in taengestèlling toet de meiste buurdörpe. Dao wuuertj meistel "h'''aoj'''e" of "h'''awt'''e" gezag. `'t Zelfde geldj veur beveurbeeldj "k'''aa'''d" en "'''aa'''d".
==="Wore"===
==="Mótte"===
Taengen `'t Nederlandse "moeten" zaet m'n in `'t Mofers "mó'''tt'''e". In de meiste Roerstreekdörpe zaet me "mo'''dd'''e".
===Exclusief kinmèrk===
Mofert haet ouch 'n [[exclusief kinmèrk]]. Es emes "g'''äö'''tje" zaet es verkleinwaord veur "gaat", dan wèts se det dae persoean Mofers sprik.
==Sjrievers in `'t Mofers==
* [[Pierre Bakkes]]
==Brónne==
* "Talen, dialekten, Limburgse dialekten, dialekten in de Roerstreek" [[Pierre Bakkes]], oet "Roerstreek `'81" blz. 129-140.
==Waordebook==
Zónjig [[21 oktober|21 oktoeaber]] [[2007]] is `'t ieëste Mofers [[waordebook]] oetgekómme. Dit waordebook is samegestèldj door Pierre Bakkes en is oetgegaeve door de [[Stichting Mofers Waordebook]]. In 't waordebook staon ouch aaj foto's in vergelieking mit muuj foto's van Mofert. Wiejer bevat 't waordebook ouch 'n kaart van veure ruulverkaveling en nao sjatting 10.000 trefwäörd.
==Moferse wäörd==
| 