Remunjs: Versjèl tösje versies

'ne Bekinde indicator veur de midde-Limburgse dialekte zeen de wäörd ''det'' en ''hert'', taegeneuver 't Zuud-Limburgs ''dat'' en ''hart''. 't Remunjs is ouch wie alle dialekte in de omgaeving zjwaor [[mouillering|gemouilleerd]]. De Middeleeuwse [[diftong]]e ''ie'' en ''oe'' versjiene in 't Remunjs neet es ''ieë'' en ''oeë'', wie in 't [[Venloos]] en [[Wieërts|Weerts]], en neet es ''ie'' en ''oe'', wie in 't [[Mestreechs|Mesjtreechs]], maar juus wie in 't [[Nederlands]], es ''ee'' en ''oo'': ''heer'' en ''sjoon'' veur ''hier'' en ''sjoen''. Dees ontwikkeling sjteit gans los van 't Nederlands, omdet 't gebied wo-in dit veurkump gans omsjlaote wirdwirt door dialekte wo-se ''hieër, sjoeën'', ''heeër, sjoan'' of ''hier, sjoen'' zuus. 't Waord ''awd'', wirdwirt in Remunj gerealiseerd es ''aad'', tegeneuver 't noordelik ''ald'' en 't zuudelikzudelik ''aud''. Vreuger, in de negenteende eeuw, is 't in 't Remunjs ouch ''ald'' gewaes, wobiej de verbaoge mannelike en vrouwelike vörm ''aje(n)'' en ''aaj'' wore. Onger drök van die vörm haet de verangering nao ''ald'' plaatsgevonje. 't Waord ''zalt'' "zaajt", waat volges de klankwètte eigelik es *''zaat'' haaj motte klinke, is nog 'n euverbliefsel oet dae tied.

De dialekproductie van Remunj en 't Remunjs is relatief vreug op gang gekomme, juus wie in [[Mestreech|Mesjtreech]] en [[Venlo]], vanwaege 't besjtaon van 'nen (plat kallende) baovelaog. In [[1865]] ging de [[opera]] ''[[Schinderhannes (opera)|Schinderhannes]]'' (sjpraek oet ''Sjinderhannes'') van [[Emile Seipgens]] in premièrpremière. Dees opera wirdwirt nog altied om de zoväöl jaor opgeveurd, de lètste keer in 2002. Bekinde dichters zeen [[Paul van der Goor]] en [[Hub Graus|Hub]] en [[Sjaak Graus]]. Bekinde zangers zeen [[Gé Reinders]], [[Sjra Puts]] en [["Big" Benny Peters]].